تحلیل ژئوپلیتیکی عوامل هم گرایی و واگرایی در جهان اسلام

Authors
abstract

ساختار فضایی- جغرافیایی جهان اسلام که از جنوب شرق آسیا تا غرب افریقا و جنوب شرق اروپا امتداد یافته است، شامل بیش از پنجاه کشور می­شود که حدود 22 درصد خشکی‏های جهان را تشکیل می دهند. این ساختار فضایی- جغرافیایی، شامل عوامل متعدد هم گرا نظیر تهدید مشترک، منافع مشترک و متقابل و ارزشهای مشترک و تجانس ساختاری می­شود، که زمینه ی پیوند بین کشورهای جهان اسلام را فراهم آورده است؛ از سوی دیگر در این ساختار فضایی ـ جغرافیایی عوامل واگرای متعددی نظیر تفاوت فرهنگی، قومی، مذهبی و زبانی، در کنار اختلافات سرزمینی و مرزی و رقابت­های منطقه­ای نیز وجود دارد که سبب شده است گسیختگی و واگرایی بین کشورهای جهان اسلام را به وجود آید. با بررسی های صورت گرفته در این مقاله و تحلیل وضعیت و شواهد موجود در جهان اسلام به این نتیجه می رسیم که نیروهای ژئوپلیتیکیِ واگراساز نسبت به نیروهای هم گراساز از اهمیت و وزن بیشتری برخوردارند. به طوری که، در این رابطه چنین به نظر می­رسد که عوامل و متغیرهای اصلی واگرایی در جهان اسلام، جنبه­ی ژئوپلیتیکی داشته و رقابت بر سر گسترش حوزه ی نفوذ در مقیاس­های مختلف محلی، منطقه­ای، ملی و فراملی، نقش عمده­ای را در این زمینه ایفا می­کند.  مقاله ی حاضر سعی دارد با رویکردی توصیفی- تحلیلی به تبیین ژئوپلیتیکی نیروهای هم گراساز و واگراساز در جهان اسلام بپردازد و با طبقه­بندی این عوامل، زمینه را برای شناخت بهتر آن­ها فراهم سازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل ژئوپلیتیکی عوامل هم‌گرایی و واگرایی در جهان اسلام

ساختار فضایی- جغرافیایی جهان اسلام که از جنوب شرق آسیا تا غرب افریقا و جنوب شرق اروپا امتداد یافته است، شامل بیش از پنجاه کشور می­شود که حدود 22 درصد خشکی‏های جهان را تشکیل می‌دهند. این ساختار فضایی- جغرافیایی، شامل عوامل متعدد هم‌گرا نظیر تهدید مشترک، منافع مشترک و متقابل و ارزشهای مشترک و تجانس ساختاری می­شود، که زمینه‌ی پیوند بین کشورهای جهان اسلام را فراهم آورده است؛ از سوی دیگر در این ساخت...

full text

جهانی شدن و کشورهای جهان اسلام ؛ بسترهای هم گرایی ها و زمینه‏های واگرایی ها

یکی از دغدغه های کنونی کشورهای اسلامی، چگونگی مواجهه با پدیده ی جهانی شدن است. جهانی شدن پدیده ای پیچیده و چند وجهی است و در تلاش برای ارزیابی آن، باید با این فرض واقع گرایانه شروع کنیم که جهانی شدن حقیقتی از زندگی امروز ما شده است؛ روندی غیرقابل تغییر که وعده ی رشد و ثروت می دهد. خواه جهانی شدن را تحولی مثبت و یا منفی تلقی نماییم، آنچه مسلم است این است که این پدیده، نظام جهانی را آشکارا تغییر ...

full text

چالش‎های ژئوپلیتیکی همگرایی در جهان اسلام

جهان اسلام به‎اصطلاح به سرزمین‎هایی گفته می‌شود که بیشینه‎ی مردمان آن پیرو دین اسلام باشند. جهان اسلام در حال حاضر سرزمینی با ترکیبی متنوّع از نظر ویژگی های انسانی و بسترها و شرائط طبیعی را شامل می‎شود. اگرچه به‎لحاظ اشتراک دینی و منابع انسانی و طبیعی، جهان اسلام دارای قابلیّت‎های فراوانی برای تبدیل شدن به یک قدرت منطقه‎ای در عرصه نظام ژئوپلیتیک جهانی است؛ اما به‎دلیل وجود برخی عوامل و زمینه‎های ...

full text

تحلیل ژئوپلیتیکی مؤلفه های قدرت انقلاب اسلامی در جهان اسلام

هر حرکت، جنبش و یا انقلابی برای پیدایش نیاز به یکسری مؤلفه دارد. همان­طور که ظهور هر پدیده­ ی نیاز به زمینه­ ها و بسترهایی دارد، دوام و ادامه­ ی حیات آن نیز محتاج یک سلسله عواملی است. این عوامل می­تواند شــامل جنبه­ های عینی و مادی و ذهنی و معنایی باشد. هر کدام از این جنبه­ ها بخشی از حیات پدیده را فراهم می­ نماید. علاوه بر این­که پدیده در پیدایش و دوام نیاز به مؤلفه­ های دارد، رشد و گسترش آن ن...

full text

تجزیه و تحلیل واگرایی اعتقادی و اندیشه ای در جهان اسلام در پرتو نقش‌آفرینی جریان تکفیری

مسئله تکفیر از دیرباز یکی از محورهای اساسی تعارض و خشونت در ادیان و ملل مختلف بوده است. این موضوع در دوره حساس کنونی به یکی از مسائل مبتلابه جهان اسلام تبدیل شده و توجه به آن بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است. مقاله حاضر درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش اساسی است که جریان تکفیری در ایجاد واگرایی اعتقادی و اندیشه­ای در جهان اسلام چه نقشی می­تواند داشته باشد؟فرضیه عبارت است از ...

full text

چالش‎های ژئوپلیتیکی همگرایی در جهان اسلام

جهان اسلام به‎اصطلاح به سرزمین‎هایی گفته می شود که بیشینه‎ی مردمان آن پیرو دین اسلام باشند. جهان اسلام در حال حاضر سرزمینی با ترکیبی متنوّع از نظر ویژگی های انسانی و بسترها و شرائط طبیعی را شامل می‎شود. اگرچه به‎لحاظ اشتراک دینی و منابع انسانی و طبیعی، جهان اسلام دارای قابلیّت‎های فراوانی برای تبدیل شدن به یک قدرت منطقه‎ای در عرصه نظام ژئوپلیتیک جهانی است؛ اما به‎دلیل وجود برخی عوامل و زمینه‎های ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات سیاسی جهان اسلام

جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۵۶-۷۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023